Thoát vị đĩa đệm là một bệnh lý xương khớp có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, phổ biến hơn ở người cao tuổi do quá trình lão hóa tự nhiên. Bệnh gây nên các cơn đau nhức khó chịu tại vị trí thoát vị, tê bì tay chân. Trong nhiều trường hợp, cơn đau lan rộng khiến bệnh nhân gặp vận động khó khăn, thậm chí yếu cơ, teo cơ. Vậy, nguyên nhân nào dẫn đến thoát vị đĩa đệm? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Mục lục
Thoát vị đĩa đệm có nguy hiểm không?
Đĩa đệm là phần cấu trúc nằm giữa các đốt sống, xung quanh là lớp bao xơ, ở giữa là nhân nhầy. Đĩa đệm có chức năng chính là giảm áp lực đè nén lên cột sống, co giãn tạo cho cột sống sự mềm dẻo và hỗ trợ hoạt động của những đốt sống khi di chuyển hay vận động.
Thoát vị đĩa đệm xảy ra khi một hoặc nhiều đĩa đệm bị hư hại, trượt ra khỏi vị trí ban đầu, nhân nhầy của đĩa đệm thoát ra gây chèn ép lên tủy sống và các dây thần kinh, dẫn đến tình trạng đau nhức, khó chịu, tê bì. Hay gặp nhất là thoát vị đĩa đệm cột sống cổ và thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, do các vị trí này chịu nhiều ảnh hưởng nhất từ thói quen sinh hoạt hằng ngày.
Thoát vị đĩa đệm cột sống tuy không nguy hiểm trực tiếp tới tính mạng người bệnh, nhưng nếu không kịp thời phát hiện cũng như có những phương pháp điều trị phù hợp thì người bệnh có thể gặp phải nhiều biến chứng vô cùng nguy hiểm như:
- Đi lại khó khăn: Các dây thần kinh bị chèn ép sẽ gây ra những cơn đau nhức đặc biệt khi bệnh nhân di chuyển, đi lại, những cơn đau này thường kéo dài từ vùng thoát vị lan xuống các chi ảnh hưởng rất lớn tới khả năng vận động.
- Rối loạn đại tiểu tiện: Các dây thần kinh ở vùng thắt lưng bị chèn ép sẽ khiến rối loạn cơ tròn do đó người bệnh không thể tự chủ đại tiểu tiện.
- Hội chứng chùm đuôi ngựa: Đây là một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh thoát vị đĩa đệm thắt lưng với biểu hiện liệt ngoại vi toàn bộ hai chân, rối loạn cảm giác hai chân từ vùng bẹn trở xuống gây ảnh hưởng rất lớn tới sinh hoạt của người bệnh.
- Rối loạn cảm giác: Dây thần kinh bị tổn thương khiến cho người bệnh mất cảm giác nóng, lạnh và xúc giác.
- Teo cơ: Dây thần kinh bị chèn ép do khối thoát vị khiến chất dinh dưỡng và máu không đến nuôi dưỡng được các cơ khiến cho các cơ bị teo, nếu để lâu người bệnh sẽ mất khả năng vận động.
- Bại liệt: Đây cũng là biến chứng nguy hiểm nhất của thoát vị đĩa đệm. Người bệnh có thể bị liệt hai chân, sinh hoạt hàng ngày sẽ rất bất tiện.
Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm phổ biến hiện nay
Có nhiều nguyên nhân gây ra thoát vị đĩa đệm. Dưới đây là một số nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ phổ biến hiện nay.
Tuổi tác
Đây là nguyên nhân mà đa số các bệnh nhân gặp phải. Như đã đề cập ở phần trên, đĩa đệm có nhiệm vụ nâng đỡ cột sống, khi tuổi tác lớn dần, lượng nước trong cơ thể giảm, sự thẩm thấu vào đĩa đệm kém dần khiến đĩa đệm mất nước và khô. Khi đó, đĩa đệm bị giảm tính đàn hồi, khả năng chịu lực kém đi và dễ bị tổn thương theo thời gian. Theo đó, các vòng sợi ở bao xơ cũng yếu đi, khi chịu áp lực đủ mạnh cũng có thể dễ dàng bị nứt rách, từ đó nhân nhầy thoát ra gây thoát vị đĩa đệm.
Thoái hóa cột sống
Khi các lớp nhân nhầy và vòng xơ bị bào mòn, các đốt sống bị biến đổi cấu trúc, xuất hiện các hốc xương và thậm chí là gai xương mọc lên. Dưới tác động và sức ép của cơ thể, vòng xơ của đĩa đệm sẽ rách, lớp nhân nhầy bên trong thoát ra ngoài, gây chèn ép lên các dây thần kinh và tủy sống.
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Bệnh thoái hóa cột sống
Vận động sai tư thế
Vận động sai tư thế khi làm việc hoặc trong sinh hoạt hàng ngày cũng có thể dẫn đến thoát vị đĩa đệm. Ví dụ như nâng và vác vật không đúng cách, dùng lực ở cột sống lưng để nhấc vật nặng thay vì lực đầu gối, thường xuyên ngồi hoặc nằm vẹo sang một bên, lao động quá sức lực, ngồi gù lưng, cúi gập người quá lâu,… Bởi hoạt động sai tư thế sẽ làm tăng nguy cơ bị cong vẹo cột sống, vị trí đĩa đệm bị dịch chuyển khiến cấu trúc bao xơ bị phá vỡ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Đặc thù công việc
Những công việc có nguy cơ cao mắc thoát vị đĩa đệm như:
- Công việc đòi hỏi phải vận động mạnh như người lao động chân tay, tư thế làm việc cúi gập, rướn cổ về trước trong thời gian dài, bê vác vật nặng, thường xuyên kéo, đẩy, gập người.
- Đặc thù công việc như đứng hoặc ngồi quá lâu, tư thế không thoải mái, ít vận động trong suốt 8 – 10 tiếng làm tăng áp lực lên cột sống và hệ thống đĩa đệm, dễ dẫn đến hiện tượng thoát vị như công nhân, dân văn phòng, lái xe, thợ may,…
- Các vận động viên chuyên nghiệp, đặc biệt là những môn thể thao có cường độ lớn như tập tạ, đấu vật hay công việc phải thay đổi tư thế liên tục như diễn viên múa cũng dễ bị thoát vị đĩa đệm.
Thừa cân
Cột sống có tác dụng nâng đỡ trọng lượng phần thân trên cơ thể, vì thế khi cân nặng quá tải chúng sẽ chịu nhiều áp lực hơn. Điều này khiến cơ, xương cùng các đĩa đệm yếu dần và bị chèn ép nghiêm trọng dẫn đến rách bao xơ, nhân đĩa đệm thoát ra ngoài.
Chấn thương
Thoát vị đĩa đệm cũng có thể do chấn thương. Người bệnh có thể bị thoát vị đĩa đệm sau một tai nạn giao thông ảnh hưởng đến cột sống hoặc tai nạn trong xe hơi, chẳng hạn như chuyển động đột ngột, phanh gấp giật cục có thể tạo áp lực lớn lên đĩa đệm, khiến đĩa đệm bị thoát vị.
Tai nạn lao động do mang vác vật nặng trên cổ, lưng thường xuyên, tư thế khuân vác sai cách dẫn tới lệch đĩa đệm. Hoặc do bệnh nhân bị ngã và tác động mạnh đến xương khớp và đĩa đệm, khiến đĩa đệm nứt vỡ, trật khớp. Chính vì vậy, khi gặp những chấn thương kể trên, người bệnh không nên chủ quan mà cần đi thăm khám ngay để phát hiện những tổn thương mà mắt thường khó nhìn thấy.
Bệnh lý bẩm sinh
Một số bệnh lý cột sống bẩm sinh cũng là nguyên nhân của thoát vị đĩa đệm. Bệnh nhân bẩm sinh có cột sống cổ yếu dễ thoát vị nhân tủy, rách bao xơ, hẹp ống sống, độ đàn hồi đĩa đệm kém,… Hoặc các bệnh lý xương khớp như thoái hóa cột sống, gù vẹo, gai đôi, trượt đốt sống hoặc thoái hóa cột sống là những yếu tố làm tăng nguy cơ đĩa đệm bị thoát vị.
Chế độ dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng không khoa học, không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết cũng là nguyên nhân cần lưu ý. Một số yếu tố có thể nêu ra như:
- Chế độ ăn thiếu Vitamin D, Canxi,… có thể dẫn tới nguy cơ loãng xương.
- Ăn nhiều đồ chiên rán, chứa nhiều chất béo dẫn đến nguy cơ béo phì, làm tăng áp lực lên cột sống.
- Hút thuốc lá khiến cho đĩa đệm bị suy giảm chức năng và thoát vị nhanh hơn.
- Uống nhiều rượu bia, căng thẳng, sử dụng chất kích thích,… không những ảnh hưởng tới súc khỏe tổng thể mà còn làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm.
Các yếu tố khác
Ngoài những nguyên nhân kể trên, thói quen sinh hoạt thiếu khoa học như lười vận động, lười tập thể dục, kê gối cao khi ngủ, dùng điện thoại nhiều khi nằm, cúi đầu xem điện thoại, kẹp điện thoại vào vai nói chuyện trong nhiều giờ,… cũng làm tăng nguy cơ bị thoát vị đĩa đệm.
Người mắc các bệnh lý khác như đái tháo đường, viêm đa khớp dạng thấp, gout,… đều có nguy cơ cao bị thoát vị đĩa đệm. Những người trong gia đình có thành viên bị thoát vị đĩa đệm thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người bình thường.
Việc xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp ích rất nhiều cho quá trình điều trị, cải thiện những cơn đau nhức, khó chịu do thoát vị đĩa đệm gây ra.
Cách phòng ngừa thoát vị đĩa đệm
Người bệnh hoàn toàn có thể chủ động phòng tránh thoát vị đĩa đệm bằng việc xây dựng chế độ dinh dưỡng, luyện tập và sinh hoạt, làm việc hợp lý. Các biện pháp phòng ngừa thoát vị đĩa đệm có thể thực hiện là:
Duy trì cân nặng hợp lý
Cân nặng là một trong những yếu tố nguy cơ phổ biến dẫn đến thoát vị đĩa đệm. Do đó, bạn nên kiểm soát cân nặng ở mức độ an toàn để giảm tối đa nguy cơ mắc bệnh. Để kiểm soát tốt trọng lượng cơ thể, bạn cần xây dựng chế độ ăn uống khoa học kết hợp với nghỉ ngơi vận động hợp lý, đồng thời luôn theo dõi trọng lượng cơ thể mỗi ngày để điều chỉnh sao cho phù hợp.
Thăm khám sức khỏe định kỳ
Khám sức khỏe định kỳ là biện pháp hiệu quả giúp theo dõi sức khỏe cơ thể nói chung và phát hiện sớm các bệnh lý mắc phải. Thoát vị đĩa đệm nếu được phát hiện sớm thì khả năng hồi phục hoàn toàn là rất cao. Đặc biệt, các đối tượng có nguy cơ cao mắc thoát vị đĩa đệm cần chú ý thường xuyên thăm khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện bệnh và có hướng điều trị kịp thời.
Những đối tượng nguy cơ cao mắc thoát vị đĩa đệm:
- Người lớn tuổi.
- Người gặp các chấn thương đột ngột vùng cột sống.
- Người thường xuyên làm các công việc như khuân vác, mang vật nặng trên lưng, vai,…
- Nhân viên văn phòng.
- Phụ nữ có thai.
- Người có bệnh lý cột sống bẩm sinh.
- Người thừa cân, béo phì.
Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học
Duy trì một chế độ dinh dưỡng khoa học, lành mạnh để giữ trọng lượng cơ thể khỏe mạnh, cân đối. Bạn nên:
- Uống đủ ít nhất 2 lít nước mỗi ngày.
- Ăn uống đủ chất, đầy đủ nhóm dinh dưỡng cần thiết gồm tinh bột tốt từ gạo lứt, bột mì nguyên cám,… bổ sung đạm từ cá, thịt, đậu, trứng…
- Tăng cường bổ sung thực phẩm giàu Canxi và Vitamin D có trong trứng, phô mai, sữa chua, sữa, dầu gan cá, các loại đậu, thịt, rau lá xanh… đặc biệt là người lớn tuổi. Ăn nhiều rau xanh và trái cây để bổ sung vitamin C, chất chống oxy hóa và khoáng chất. Điều này giúp duy trì xương khớp chắc khỏe, phòng ngừa thoái hóa sớm.
- Không ăn đồ ăn nhanh, đồ ngọt, không hút thuốc lá, không dùng các chất kích thích.
☛ Tham khảo thêm: Ăn gì, kiêng gì khi bị thoát vị đĩa đệm?
Nghỉ ngơi, vận động hợp lý
Về vận động, bạn nên tập luyện thể chất và duy trì từ 30 – 45 phút mỗi ngày giúp nâng cao sức khỏe, tăng sự ổn định dẻo dai cho cột sống, tăng sự linh hoạt và chức năng của xương khớp.
- Hạn chế khuân vác vật nặng; kéo, đẩy, xoay người đột ngột, cúi gập hoặc ngửa người, ngồi vẹo cột sống…
- Sắp xếp thời gian nghỉ ngơi phù hợp, không lao động quá gắng sức.
- Thường xuyên xoa bóp tay, chân, cổ và lưng, hạn chế đứng hoặc ngồi lâu một chỗ.
- Tập luyện thể dục bằng các môn thể thao vừa sức như yoga, bơi lội,… giúp tăng độ dẻo dai của các cơ.
- Tránh tập các môn thể thao cần uốn dẻo, xoay người đột ngột, tác động mạnh lên cột sống,
Nghỉ ngơi vận động hợp lý có thể giúp làm ổn định cột sống, duy trì chức năng vận động, tăng cường sức khỏe. Ngoài ra, việc tập luyện thường xuyên còn giúp giảm đau, giảm khó chịu tại khu vực tổn thương. Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên sử dụng kết hợp sản phẩm từ thảo dược giúp hỗ trợ cải thiện triệu chứng cũng như ngăn ngừa biến chứng thoát vị đĩa đệm hiệu quả.
An Kiện Vương – giải pháp cho người thoát vị đĩa đệm!
An Kiện Vương là sản phẩm được bào chế từ các dược liệu quý trong tự nhiên, có tác dụng hỗ trợ cải thiện triệu chứng bệnh lý về xương khớp, hiệu quả đối với các trường hợp viêm sưng đau khớp, cứng khớp, nhức mỏi các khớp, thoái hóa cột sống, kể cả thoát vị đĩa đệm.
Mỗi thành phần trong An Kiện Vương đều có những tác dụng riêng, hỗ trợ cho nhau tạo nên một sản phẩm hiệu quả và an toàn.
Iridoforce™ – chiết xuất Móng quỷ được nhập khẩu trực tiếp từ Pháp chứa hàm lượng hoạt chất Harpagoside đạt 40%, có tác dụng giảm đau, chống viêm hiệu quả trong cả trường hợp cấp và mãn tính giúp giảm tình trạng sưng và cải thiện khả năng vận động của khớp. Không những thế nó còn kích thích quá trình tổng hợp chất nền sụn khớp như glycosaminoglycan, acid hyaluronic giúp hỗ trợ phục hồi sụn khớp hư tổn.
Myrliq™- chiết xuất Một dược có tác dụng giảm đau tại chỗ hiệu quả trong đau cơ và đau lưng đặc biệt là đau trong thoái hóa tại các khớp và vùng cột sống, đĩa đệm.
Nhũ hương đã được sử dụng trong điều trị các bệnh lý liên quan đến xương khớp như viêm khớp, thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp,… Khi kết hợp Nhũ Hương với Một Dược trong An Kiện Vương, tác dụng giảm đau chống viêm tăng lên gấp 5 – 7 lần so với việc dùng riêng lẻ từng thảo dược.
Đặt giao An Kiện Vương về tận nhà bạn TẠI ĐÂY
BẤM VÀO ĐÂY để tìm nhà thuốc bán An Kiện Vương chính hãng gần nhất
Bài viết trên đây đã tổng hợp một số nguyên nhân có thể dẫn đến thoát vị đĩa đệm. Khi có bất cứ dấu hiệu nghi ngờ nào của bệnh, người bệnh cần sớm thăm khám và có hướng điều trị để tránh gặp phải nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến khả năng vận động sau này.
Tài liệu tham khảo:
- https://en.wikipedia.org/wiki/Spinal_disc_herniation
- https://www.spineuniverse.com/conditions/herniated-disc/causes-herniated-disc
- https://www.vinmec.com/vi/benh/thoat-vi-dia-dem-3090/
